آکنه یک بیماری پوستی مزمن و التهابی است که باعث به وجود آمدن جوش های سر سفید، جوش های سر سیاه، کورک و کیست می شود. این جوش ها خطرناک نیستند اما باعث ایجاد اسکار ( جای جوش) بر روی پوست می شوند.
پوست انسان منافذی دارد که به غدد چربی در زیر پوست متصل است. فولیکول ها غدد چربی را به این منافذ وصل می کنند. فولیکول ها کیسه های کوچکی هستند که مایعاتی تولید و ترشح می کنند.
این غدد، مایعات چربی به نام سبوم تولید می کنند. سبوم سلول های پوست مرده را از طریق فولیکول ها به سمت سطح پوست حمل می کند. یک موی کوچک از طریق فولیکول خارج از پوست رشد می کند.
جوش ها وقتی ایجاد می شوند که سر این فولیکول ها بسته شوند و چربی در زیر پوست ساخته شود.
آنها معمولا بر روی صورت، پشت، سینه، شانه و گردن پدیدار می شوند.
سبوم، مو و سلول های پوستی می تواند با یک پلاگین به صورت توده ای به هم وصل شوند. این پلاگین با باکتری آلوده می شود و در نتیجه متورم می شود. هنگامی که این پلاگین شروع به شکستن می کند، جوش ها نیز شروع به رشد می کنند.
دلایل ایجاد آکنه چیست؟
عوامل متعددی هستند که باعث ایجاد آکنه می شوند اما تصور می شود که دلیل اصلی آن بالا رفتن میزان آندروژن باشد.
آندروژن یک نوع هورمون است و سطح آن با شروع دوران بلوغ افزایش می یابد. در خانم ها این هورمون تبدیل به استروژن می شود.
بالا رفتن سطح آندروژن باعث می شود که غدد چربی در زیر پوست رشد کنند. غدد بزرگ سبوم بیشتری تولید می کند. سبوم بیش از اندازه می تواند دیواره های سلولی را در منافذ پوست بریزد و باعث رشد باکتری ها شود.
برخی مطالعات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی می تواند این ریسک را افزایش دهد.
دلایل دیگر عبارتند از:
- بعضی از داروها که حاوی آندروژن و لیتیوم هستند
- لوازم آرایشی چرب
- تغییرات هورمونی
- فشار روحی
- قاعدگی
انواع جوش و آکنه
آکنه ها اندازه ها، رنگ ها و سطوح درد متفاوتی دارند.
بعضی از انواع آکنه عبارتند از:
- سر سفید: این ها در زیر پوست باقی می مانند و اغلب کوچک هستند
- سر سیاه: کاملا واضح هستند، مشکی هستند و در سطح پوست پدیدار می شوند
- کورک: ریز، برآمدگی صورتی، این ها نیز در سطح پوست نمایان می شوند
- جوش چرک دار: به صورت آشکار روی سطح پوست نمایان می شوند. پایه ی این جوش ها قرمز است و نوک آنها چرکی است.
- نودل: روی سطح پوست کاملا آشکار هستند. جوش های بزرگ، سفت و دردناک هستند که ریشه ی آنها در اعماق پوست است.
- کیست: روی سطح پوست کاملا نمایان می شوند. دردناک و چرکی هستند. کیست ها می توانند اسکار از خود به جای بگذارند.
درمان با داروهای بدون نسخه
نوع درمان به شدت و میزان تداوم آکنه ها بستگی دارد.
آکنه خفیف
آکنه های خفیف می توانند با داروهای بدون نسخه مانند ژل ها، صابون ها، پدها، کرم ها و لوسیون هایی که برای پوست استفاده می شوند درمان شوند.
کرم ها و لوسیون ها برای پوست های حساس بهترین انتخاب هستند. ژل های حاوی الکل پوست را خشک می کنند و برای پوست های چرب مناسب هستند.
داروهای بدون نسخه برای آکنه ممکن است حاوی عناصر فعال زیر باشند:
- رزورسینول: کمک به از بین رفتن جوش های سر سفید و سرسیاه
- پراکسید بنزوئیل: باکتری ها را از بین می برد، پوست اندازی را سرعت می بخشد و تولید سبوم را کاهش می دهد
- سالیسیلیک اسید: کمک به از بین رفتن جوش های سر سیاه و سر سفید کمک به کاهش التهاب و تورم
- سولفور: نحوه ی کارکرد این ماده ناشناخته است
- رتین-A: کمک به باز کردن منافذ از طریق تغییر و تبدیل سلولی
- آزلائیک اسید: قوی کردن سلول های مرتبط با فولیکول ها، توقف فوران سبوم و کاهش رشد باکتری. کرم هایی از این نوع برای آکنه وجود دارد اما سایر انواع برای روده استفاده می شود.
توصیه می شود که ابتدا از خفیف ترین داروها استفاده کنید. چون ممکن است استفاده ی ناگهانی از داروهای قوی در وحله ی اول موجب حساسیت، قرمزی و سوختگی شود.
این نوع عوارض معمولا با ادامه ی مصرف فروکش می کند. اگر فروکش نکرد به دکتر مراجعه کنید.
آکنه ی متوسط تا شدید
موارد شدیدتر آکنه را یک متخصص پوست می تواند درمان کند.
آنها ممکن است ژل ها و کرم هایی مانند داروهای بدون نسخه تجویز کنند که قوی تر است یا اینکه یک آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی تجویز کنند.
تزریق کورتیکو استروئید
اگر کیست آکنه به شدت متورم شود، ممکن است پاره شود. این ممکن است منجر به اسکار پوست شود.
یک متخصص می تواند با تزریق کورتیکو استروئید رقیق شده کیست متورم را درمان کند.
این کار به جلوگیری از ایجاد اسکار کمک می کند. علاوه بر این التهاب را کاهش داده و سرعت بهبود را افزایش می دهد. این کیست بعد از چند روز از بین می رود.
آنتی بیوتیک های خوراکی
آنتی بیوتیک های خوراکی ممکن است تا 6 ماه برای بیمارانی با آکنه ی متوسط تا شدید تجویز شود.
این کار با هدف کاهش تعداد آکنه های نوع P (این نوع آکنه ها دارای یک نوع باکتری هستند که در پوست زندگی می کنند و در ایجاد جوش و عفونت نقش دارند) انجام می شود. دز این دارو ابتدا بالا است و با کاهش آکنه ها کاهش می یابد.
آکنه های نوع P ممکن است در طول زمان نسبت به آنتی بیوتیک مقاوم شوند و به آنتی بیوتیک دیگری نیاز داشته باشند. البته باید گفت آکنه ها نسبت به آنتی بیوتیک های موضعی بیشتر مقاوم می شوند تا آنتی بیوتیک های خوراکی.
اریترومایسین و تتراسایکلین معمولا برای آکنه تجویز می شوند.
قرص های ضد بارداری
قرص های ضد بارداری می تواند با سرکوب غدد فعال به کنترل آکنه در بانوان کمک کند. این نوع قرص ها معمولا برای درمان طولانی مدت آکنه استفاده می شوند.
این قرص ها برای بانوان زیر مناسب نیستند:
- خانم هایی که اختلال لخته شدن خون دارند
- سیگاری هستند
- سابقه ی میگرن دارند
- بیش از 35 سال سن دارند
برای خانم ها بهتر است که ابتدا با یک متخصص زنان مشورت کنند
ضد میکروب موضعی
هدف ضد میکروب های موضعی کاهش آکنه های نوع P در بیمارانی با آکنه های متوسط تا شدید است. نمونه های آن کلیندامایسین و سولفات آمید سدیم هستند.
متخصص پوست ممکن است رتینوئید موضعی پیشنهاد کند.
رتینوئید های موضعی مشتقی از ویتامین A هستند. آنها منافذ را باز می کنند و مانع توسعه ی جوش های سر سفید و سر سیاه می شوند.
نمونه هایی از رتینوئید های موضعی که در ایالات متحده تجویز می شوند عبارتند از : ترتینوئین، آداپالن و تازاروتین
ایزوترتینوئین
این یک رتینوئید خوراکی قوی برای درمان آکنه های کیستی و آکنه های شدید است که به داروهای دیگر مقاومت نشان داده اند.
این دارو شدیدا باید تحت کنترل باشد چون پتانسیل عوارض جانبی آن شدید است. بیمار باید یک فرم رضایت نامه امضا کند تا بگوید از ریسک های آن مطلع است.
اثرات جانبی آن عبارت است از :
- خشکی پوست
- خشکی لب
- خونریزی از بینی
- ناهنجاری های جنینی ( اگر در دوران بارداری استفاده شود)
- نوسانات خلقی
بیمارانی که از ایزوترتینوئین استفاده می کنند باید از مصرف مکمل های ویتامین A اجتناب کنند زیرا ممکن است منجر به مسمومیت ویتامین A شود.
15 نکته برای کنترل آکنه
در اینجا نکاتی در مورد مراقبت از پوست هایی که آکنه دارند یا مستعد آکنه هستند آورده شده است:
- صورت خود را حداکثر 2 بار در روز با آب گرم و صابون ملایم مخصوص آکنه بشویید.
- روی جوش ها را نمالید و آنها را نترکانید، چون این کار باعث می شود که عفونت به مناطق پایین تر سرایت کند و تورم، قرمزی و انسداد بیشتری ایجاد کند
- از ترکاندن جوش ها اجتناب کنید، ممکن است اسکار به جای بگذارند
- اگر بعضی از جوش ها برای مقاصد زیبایی نیاز به تخلیه سریع داشته باشند، یک متخصص پوست بهتر می تواند این کار را برای شما انجام دهد.
- از دست زدن به صورت خودداری کنید
- تلفن را هنگام صحبت کردن از صورت خود دور کنید چون ممکن است شامل سبوم و باقی مانده ی پوست باشد
- مرتب دست هایتان را بشویید به خصوص هنگام استفاده از لوسیون و کرم یا مواد آرایشی
- عینک های خود را مرتبا تمیز کنید چون ممکن است شامل سبوم و باقی مانده پوست باشد
- اگر آکنه ها در شانه ها، پشت و یا سینه ی شما وجود دارد، سعی کنید لباس های آزاد بپوشید تا پوستتان نفس بکشد
- از مواد آرایشی مخصوص پوست های حساس استفاده کنید و از محصولات آرایشی روغنی اجتناب کنید
- موی خود را تمیز نگه دارید، چون محل تجمع سبوم و باقی مانده ی پوست است. از محصولاتی که مو را چرب می کند اجتناب کنید
- بیش از اندازه در معرض نور خورشید قرار نگیرید، چون باعث می شود پوست سبوم بیشتری تولید کند. داروهای مختلفی که برای آکنه استفاده می شود می تواند ریسک آفتاب سوختگی را افزایش دهد.
- برای اصلاح صورت از ریش تراش الکتریکی یا تیغ های ایمن و تیز استفاده کنید. قبل از اصلاح صورت و استفاده از خمیر ریش، پوست صورت و ریش خود را با آب گرم صابونی نرم کنید.
- از استرس و اضطراب دوری کنید چون با افزایش کورتیزول و آدرنالین باعث تشدید آکنه می شود
- سعی کنید در محیط های گرم و خشک پوست خود را خنک و مرطوب نگه دارید تا عرق نکنید.
آکنه یکی از مشکلات رایج محسوب می شود و ممکن است باعث شرمساری شما بشود اما درمان آن کاملا موجود است و در بسیاری از موارد کاملا موثر است.
آکنه بعد از جراحی بینی
جوش و آکنه بعد از جراحی بینی یک مشکل معمول و رایج محسوب می شود. بیرون ریختن صورت بعد از جراحی بینی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله:
- چرب بودن پوست
- پاندپیچی و اسپلینت بینی
- استرس قبل و بعد از جراحی
- شیوه ی زندگی
اما نگرانی در این مساله بی مورد است مخصوصا اگر پوست شما قبل از جراحی نسبتا شفاف بوده است. سعی کنید صورت خود را دو بار در روز با محصولات دارویی بدون نسخه بشویید. اگر باز هم مشکل شما برطرف نشد بهتر است به یک متخصص پوست مراجعه نمایید.
